Inkomensregelingen

Momenteel is er een stijging zichtbaar in het aantal IOAZ-uitkeringen. Dit zijn uitkeringen op basis van de Wet Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen. De afgelopen jaren was het aantal stabiel, namelijk 2 uitkeringen. In januari 2023 is dit gestegen naar 4 en in maart 2023 naar 5. Sinds maart 2023 is dit aantal stabiel gebleven op 5.
Door deze ontwikkeling dient er een bedrag van € 25.000 bijgeraamd te worden voor 2023.
De uitvoering van deze wet is belegd bij Sociale Zaken Maastricht Heuvelland (SZMH). Uit navraag blijkt dat er geen duidelijke verklaring is voor de stijging begin dit jaar. Vooralsnog zien we dit als een eenmalige ontwikkeling. Bij de bestuursrapportage 2024 zullen we bezien of dit een structurele ontwikkeling is en dit structureel bijgesteld dient te worden.

Het Rijk heeft inzicht gegeven in welke bedragen gemeenten gaan ontvangen via de decembercirculaire 2023 voor de uitvoering van de energietoeslag 2023.
Deze middelen zijn bedoeld voor het verstrekken van het resterende deel van de energietoeslag 2023 (€ 800). Deze middelen worden zowel aan de lasten als aan de batenkant (programma bestuur en ondersteuning) bijgesteld. Betreft dus een budgettair neutrale mutatie.
Voor de gemeente Stein betreft het een bedrag van € 829.000.

De Beleidsregels terug- en invordering Participatiewet, IOAW, IOAZ en BBZ 2004 dienen op grond van een rechterlijke uitspraak te worden aangepast.
In onze huidige beleidsregels stellen we als aanvullende voorwaarde voor kwijtschelding, dat
een inwoner pas voor kwijtschelding in aanmerking komt als tenminste 50% van de vordering
is afbetaald. Bij grotere vorderingen kan dat betekenen dat een inwoner langer dan de
wettelijke termijn van 10 jaar met een terugvordering geconfronteerd wordt. We zijn daarmee
in ons beleid strenger dan de Participatiewet. De rechter heeft mede daarom
onlangs geoordeeld dat dit onredelijk is, want het is volgens de rechter strenger dan de wetgever heeft beoogd.
Het laten vervallen van de 50% eis na 5 respectievelijk 10 jaar heeft vooral financiële gevolgen voor het risico op inbaarheid. Om dit risico op te vangen wordt er eenmalig een dotatie aan de voorziening dubieuze debiteuren van € 60.000 gedaan. Dit is op basis van een inschatting.

Op basis van ontwikkelingen in de bijstand in het derde kwartaal van 2023 en de ontvangen definitieve BUIG-uitkering 2023 van de Rijksoverheid zien we een tekort ontstaan binnen de programmakosten van Vidar. Dit heeft een aantal oorzaken:

-We zien een stijging van het aantal uitkeringen in 2023. Waar we in 2022 nog afsloten met 275 uitkeringen, hebben we in het derde kwartaal van 2023 te maken met 295 uitkeringen. Uit onderzoek blijkt overigens dat het aantal uitkeringen in de gemeente Stein in vergelijking met het Nederlandse gemiddelde en met de Westelijke Mijnstreek verhoudingsgewijs lager is. De stijging van 20 uitkeringen wordt met name veroorzaakt door de instroom van statushouders en het wegvallen van een ander inkomen. Dit kan betrekking hebben op jongeren (tot 27 jaar), maar ook inwoners die ouder zijn dan 27 jaar. Evident is dat het aantal jongeren dat is aangewezen op de dienstverlening van Vidar door de invoering van de Participatiewet toeneemt. Zonder de invoering van de Participatiewet waren deze jongeren aangewezen op een Wajong uitkering of de Wsw. Vidar blijft zich inzetten om mensen duurzaam uit de bijstand te begeleiden.
- Daarnaast is in juli 2023 de hoogte van de uitkeringen aangepast (circa 10%). Dit komt doordat deze uitkeringen gekoppeld zijn aan het wettelijk minimumloon.
- Tenslotte is de stijging in de BUIG-uitkering niet toereikend om bovenstaande effecten op te kunnen vangen. Het macrobudget is gestegen om ontwikkelingen te kunnen opvangen rondom stijging uitkeringen n.a.v. minimumloon en extra instroom statushouders. Echter heeft de gemeente Stein te maken met een BUIG-uitkering die wordt vastgesteld op basis van zowel het historisch als het objectief bepaalde budget. Bij het historisch deel betekent dit dat het budget wordt berekend op basis van het aantal bijstandsuitkeringen van 2 jaar geleden. Aangezien we 2 jaar geleden een overschot hadden op de BUIG en minder bijstandsgerechtigden hadden, ondervinden we daar in 2023 een (incidenteel) nadeel van.

De gemeenten Sittard-Geleen en Beek kampen eveneens met een lagere BUIG-uitkering dan benodigd.

Per saldo dient er een bedrag van € 441.000 bijgeraamd te worden op de programmakosten van Vidar. Echter wordt er voorgesteld om als dekking een overschot van de energietoeslag 2022/2023 in te zetten ( € 150.000), waardoor er nog een bedrag van € 291.000 resulteert.
We gaan onderzoeken of het tekort op de BUIG-uitkering door de Rijksoverheid gedeeltelijk gecompenseerd kan worden.
Vooralsnog verwachten we niet dat dit een structurele doorwerking heeft. De BUIG uitkering 2024 is namelijk voor een bedrag van € 370.000 hoger dan de BUIG-uitkering in 2023.